Trasa czerwona - Punkt 1.
Pomnik prof. Stanisława Pawłowskiego przy ul. Sienkiewicza 55
Odkrywca polskich złóż siarki profesor Stanisław Pawłowski. geolog i geofizyk urodził się 11 maja 1910 roku w Łodzi. Wykształcenie podstawowe i średnie otrzymał w łódzkich szkołach. W latach 1929-1934 studiował na politechnice Warszawskiej na Wydziale Geodezyjnym, uzyskując tytuł inżyniera geodety. Stopień doktora nauk technicznych otrzymał w 1948 roku na Politechnice Warszawskiej po przedstawieniu rozprawy na temat anomalii magnetycznych w Polsce. Tytuł naukowy i stanowisko profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1954 roku, a na profesora zwyczajnego został powołany w 1965 roku. Swoją karierę zawodową rozpoczął w macierzystej jednostce, zaraz po ukończeniu studiów, następnie w latach 1934-1937 pracował w Biurze Pomiarowym Ministerstwa Komunikacji. Od 1937 roku rozpoczął pracę w dziedzinie geofizyki w Państwowym Instytucie Geologicznym. W okresie wojennym i powojennym, Stanisław Pawłowski kontynuował swoje prace w Państwowym Instytucie Geologicznym prowadząc regionalne badania magnetyczne manometrem. Od 1952 roku w ramach Instytutu Geologicznego i jako Kierownik Sekcji Świętokrzyskiej kontynuował badania utworów miocenu na południe i południowy wschód od Gór Świętokrzyskich. W ramach tych badań, jesienią 1953 roku w rejonie Tarnobrzega odkrył złoża siarki o dużym znaczeniu gospodarczym. Profesor Stanisław Pawłowski zmarł 2 czerwca 1992 roku w Warszawie. W dowód uznania zasług 4 września 2010 roku w setną rocznicę urodzin, na skwerze przy ulicy Sienkiewicza i Sikorskiego odsłonięto Jego pomnik. Jest symbolem wdzięczności mieszkańców Tarnobrzega za odkrycie złóż siarki. Został wykonany wg projektu artysty rzeźbiarza Józefa Opali, jako trzymetrowej wysokości, stojąca postać Profesora Pawłowskiego, trzymającego w ręku bryłę siarki. Odlany z brązu i ustawiony na granitowym postumencie z napisem: PROF. STANISŁAW PAWŁOWSKI ODKRYWCA POLSKIEJ SIARKI.
Spod pomnika kierujemy się chodnikiem w kierunku wschodnim w stronę wiaduktu drogowego nad linią kolejową. Cała trasa „czerwona” prowadzi prosto w kierunku wschodnim, biegnąc ul. Sienkiewicza na osiedle Mokrzyszów.
Sama ulica Sienkiewicza na odcinku od skrzyżowania do ronda stanowi południową granicę największego tarnobrzeskiego osiedla mieszkaniowego – „Serbinowa”. Osiedle budowane było od lat 70-tych XX w. (i uzupełniane do czasów współczesnych) przede wszystkim dla pracowników przemysłu siarkowego oraz dla osób wysiedlanych z sąsiednich wsi w związku z zajmowaniem przez Kopalnię Siarki w Jeziórku nowych terenów pod eksploatację. Osiedle składa się z ponad 80-ciu budynków wielorodzinnych, którym towarzyszą liczne budynki usługowe oraz tereny sportowo-rekreacyjne.
Po ok. 200 m przechodzimy obok murowanej kapliczki z 1872 roku wybudowanej w stylu neoklasycznym. Idąc dalej w tym samym kierunku, po kolejnych 300 m przechodzimy obok pozostałości cmentarza żydowskiego z widocznym ohelem. Po minięciu cmentarza po następnych ok. 250 m dochodzimy do ronda – skrzyżowania ulic Sienkiewicza, Kwiatkowskiego i 11 Listopada. W obrębie ronda trasa „czerwona” przecina trasę „żółtą” – pętlę miejską. Po minięciu ronda powoli dochodzimy do wiaduktu drogowego nad torami kolejowymi. Na wiadukcie warto się na chwilę zatrzymać i spojrzeć do tyłu na panoramę miasta. Na pierwszym planie oprócz terenów kolejowych widoczna jest zabudowa przemysłowo-magazynowa. Natomiast w oddali widoczne są osiedla „Siarkowiec” i „Serbinów”. Schodząc z wiaduktu wchodzimy na teren osiedla Mokrzyszów, gdzie dalej po przejściu prosto ok. 500 m mijamy najstarszą tarnobrzeską kapliczkę wzniesioną w 1752 r. przez robotników z mokrzyszowskiego tartaku, na terenie dawnego cmentarza cholerycznego.
Kształt kapliczki jest typowy dla budownictwa sakralnego Lasowiaków. Kapliczka typu domkowego na planie prostokąta, drewniana, posiada konstrukcję słupową oszalowaną w układzie pionowym, wzniesioną na drewnianych podwalinach. Dach brogowy konstrukcji krokwiowej pokryty jest od czasu ostatniego remontu gontem. Na dachu zwieńczenie w kształcie kuli wykonane z blachy ocynkowanej, do której przymocowany jest stalowy krzyżyk kowalskiej roboty posiadający rozklepane w kształt liścia ramiona i podwójne faliście wyginane promienie. Do wnętrza prowadzą drzwi drewniane na zawiasach pasowych górą częściowo przeszklone. Na drzwiach znajduje się wycięta w drewnie data 1752 i otwór w dolnej części, do którego od wewnątrz przymocowana jest skarbonka. Z prawej strony kapliczki wybudowany jest w latach siedemdziesiątych XX w. pomnik poświęcony pamięci poległych w wojnach 1914-1918, 1920 i 1939-1944 mieszkańców Mokrzyszowa.
Po ok. 600 m mijamy zabudowania Domu Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej Intelektualnie znajdujące się po lewej stronie drogi i widzimy po przeciwnej stronie ulicy pałacyk myśliwski będący obecnie siedzibą Oddziału Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie.
 Opis "trasy żółtej” |
 |
2. Pałac w Mokrzyszowie  |