Zamek Tarnowsich w Dzikowie to unikatowa rezydencja zasłużonego dla Polski rodu hr. Tarnowskich herbu Leliwa, której początki sięgają XV wieku. Rozbudowywany w XVII i XVIII wieku, w latach 1834-1836 został przekształcony w rezydencję – muzeum. Tym samym – po Puławach, Wilanowie i Lwowie – stał się jednym z pionierskich ośrodków kolekcjonerstwa i muzealnictwa w Polsce. Na zgromadzoną przez Tarnowskich Kolekcję Dzikowską składały się galeria malarstwa europejskiego z XVI – XVIII wieku, biblioteka starodruków oraz archiwum rodowe. Uzupełniały ją cenne pamiątki po bohaterach narodowych Polski i znanych postaciach historycznych m.in. po hetmanie Janie Tarnowskim, księciu Józefie Poniatowskim oraz cesarzu Napoleonie Bonapartem. Zbiory zamkowe słynęły z obrazów Rembrandta, Van Dycka, Sustermansa, Tycjana, Veronesea, Carracich, a także z rękopisu „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. W murach zamkowych miały miejsce wydarzenia o charakterze historycznym, jak Konfederacja Dzikowska 1734 roku czy Zjazd Konserwatystów w 1927 roku. W Kaplicy zamkowej bierze swój początek kult cudownego obrazu Matki Boskiej Dzikowskiej.
W grudniu 1927 roku zamek spłonął, po czym został odbudowany w stylu architektury baroku epoki Wazów. Powstało wtedy dzieło wybitne, będące ostatnią monumentalną realizacją architektoniczną w dziejach ziemiaństwa polskiego. Obecnie zamek, będący siedzibą Muzeum Historycznego m. Tarnobrzega, przywracany jest do dawnej świetności, za sprawą prac remontowo – konserwatorskich realizowanych ze środków miasta Tarnobrzega, funduszy Unii Europejskiej, oraz dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W otoczeniu zamku znajdują się relikty fortyfikacji bastionowych z I połowy XVII wieku, park krajobrazowy z przełomu XVIII i XIX wieku, a także zespoły kuchni oraz ujeżdżalni koni i powozowni. Interesujący jest też secesyjny budynek dawnej elektrowni zamkowej z początków XX wieku. W budynkach tych powstanie wysokiej klasy zespół gastronomiczno-hotelowy oferujący swoje usługi dla turystów, uczestników sympozjów i konferencji.
Zamek Tarnowskich w Dzikowie mieści się na terenie krajobrazowego parku,który wraz z XIX-wiecznymi budynkami kuchni, stajni, wozowni i ujeżdżalni tworzył niegdyś typowe dla romantyzmu polskiego założenie pałacowo-parkowe.
Muzeum prezentuje dzieje rodziny Tarnowskich linii dzikowskiej w latach 1522-1944.
W piwnicach zamkowych z XV i XVII wieku obejrzeć można makiety przedstawiające historię zamku, wystawę archeologiczną oraz zbiory miejscowej „Ceramiki Miechocińskiej” z XVII i XVIII wieku.
Na parterze mieści się ekspozycja jedenastu zrekonstruowanych pokoi, historycznie nawiązujących do czasów przedwojennych. Zwiedzający mogą zobaczyć kaplicę, bibliotekę, garderobę, pokój hrabiego, łazienkę i sypialnię, pokój biały, pokój żółty, sale wielką, pokój czerwony i kredens. W ich wnętrzach mieszczą się obrazy z Kolekcji Dzikowskiej Tarnowskich. Do najcenniejszych należą dzieła mistrzów holenderskich: Rembrandta van Rijna, Antona van Dycka, Thomasa van Wijcka, Gotfrieda Schalckena. Zobaczyć możne także malarstwo polskie z XIX i XX wieku: Jana Matejkę, Juliusza i Wojciecha Kossaków, Jacka Malczewskiego, Henryka Rodakowskiego, Leona Kaplińskiego, Kazimierza Pochwalskiego. W specjalnej sali prezentowany jest również zbiór rzadkich rękopisów i starodruków z dawnej Biblioteki Dzikowskiej Jana Feliksa Tarnowskiego, m.in. najstarszy zachowany odpis Kroniki Kadłubka, Statuty Wiślickie Kazimierza Wielkiego, czy rękopis „Zemsty” Fredry.
Na I piętrze zamku mieści się pokój myśliwski oraz salonik poświęcony twórczości tarnobrzeskiego artysty Mariana Ruzamskiego. Najcenniejsze zbiory malarstwa europejskiego mieszczą się w Galerii Obrazów. Można tu podziwiać dzieła braci Carraccich, Francesco Albaniego, Salvatore Rosy, Gregorio Fidanzy, Gasparda Dugheta, Piotra Norblina. Uzupełnieniem tych zbiorów jest unikatowa kolekcja miniatur autorstwa Wincentego Lesseura, Józefa Sonntaga, Bogusława Adamowicza i Walerii ze Stroynowskich Tarnowskiej.
Dane muzeum:
Zamek Tarnowskich w Dzikowie
ul. Sandomierska 27, 39-400 Tarnobrzeg
tel (15) 823 79 99
fax (15) 823 79 99
Adres e-mail: mhmt@onet.pl
Adres www: www.mhmt.pl
Dni i godziny otwarcia muzeum:
Sezon Letni: od 16 kwietnia do 15 października
poniedziałek nieczynne
wtorek-piątek od 10:00 do 18:00
sobota-niedziela od 12:00 do 18:00
Sezon zimowy: od 16 października do 15 kwietnia
poniedziałek nieczynne
wtorek-piątek od 10:00 do 16:00
sobota-niedziela od 13:00 do 18:00
Cennik:
Bilet normalny – 14 zł
Bilet ulgowy – 8 zł
Bilet rodzinny – 18 zł (rodzice z dziećmi)
Bilet grupowy – 6 zł (lekcje muzealne)
Bilet na wystawy czasowe – 4 zł
Opłata za przewodnika - 10 zł (dla grupy 15 osobowej przewodnik w cenie biletu wstępu)
Wejścia bezpłatne: dzieci do lat 7, pracownicy muzeów.
